بررسی اثرات تغییرات کاربری اراضی بر فرسایش خاک شهرستان گیوی با استفاده از مدل تصمیم‌گیری چند معیاره MABAC و تصاویر ماهواره‌ای لندست (سنجنده‌های OLI - TM)

در سال­های اخیر، تأثیر متقابل تغییر کاربری اراضی و فرسایش خاک تبدیل به یک نگرانی عمده زیست­محیطی شده است. ازاین‌رو، هدف این مطالعه بررسی تغییرات کاربری­های مختلف و ارزیابی اثرات تغییرات کاربری­ها بر فرسایش خاک، در شهرستان گیوی است. در راستای دستیابی به اهداف پژوهش، ابتدا نقشه کاربری اراضی با استفاده...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: موسی عابدینی, الناز پیروزی, مهدی فعال نذیری
Format: Article
Language:English
Published: Ferdowsi University of Mashhad 2024-01-01
Series:جغرافیا و مخاطرات محیطی
Subjects:
Online Access:https://geoeh.um.ac.ir/article_41917_e9f0346dedc37d1df82110260f985340.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
Description
Summary:در سال­های اخیر، تأثیر متقابل تغییر کاربری اراضی و فرسایش خاک تبدیل به یک نگرانی عمده زیست­محیطی شده است. ازاین‌رو، هدف این مطالعه بررسی تغییرات کاربری­های مختلف و ارزیابی اثرات تغییرات کاربری­ها بر فرسایش خاک، در شهرستان گیوی است. در راستای دستیابی به اهداف پژوهش، ابتدا نقشه کاربری اراضی با استفاده از روش شی­گرا برای دو دورۀ 2000 و 2021، تهیه شده است. در مرحله بعد با توجه به شرایط طبیعی و انسانی محدوده، سایر عوامل مؤثر برای فرسایش در منطقه شناسایی شد و لایه­های اطلاعاتی هر یک از معیارها، توسط سامانه اطلاعات جغرافیایی تهیه گردید. ارزش­گذاری و استاندارد­سازی لایه­ها با استفاده از تابع عضویت فازی و وزن­دهی معیار­ها، با استفاده از روش CRITIC انجام شد. تحلیل و مدل­سازی نهایی با استفاده از روش MABAC به‌عنوان یکی از روش­های تصمیم­گیری چند معیاره (MCDM)، انجام شد. نتایج نشان داد، بیشترین میزان مساحت در سال 2000 مربوط به مراتع خوب و متوسط، به ترتیب با 172/313 و 144/283 کیلومترمربع است و در سال 2021، بیشترین میزان مساحت مربوط به مراتع ضعیف و اراضی بایر (هموار) به ترتیب با 077/335 و 815/329 کیلومتر­مربع است. با توجه به نقشة پهنه­‌بندی فرسایش سال 2000 به ترتیب 34/16 و 36/20 درصد و با توجه پهنه­بندی فرسایش 2021 به ترتیب 92/22 و 58/25 درصد از مساحت شهرستان در دو طبقة فرسایش بسیار زیاد و زیاد قرار دارند. کاهش مراتع خوب و متوسط و اراضی با پوشش­گیاهی متراکم و تبدیل آن­ها به مناطق کشاورزی، مراتع ضعیف، انسان­ساخت و اراضی بایر بیشترین میزان تأثیر را بر فرسایش خاک داشته است.
ISSN:2322-1682
2383-3076