اثر دمای پایین بر عملکرد، کیفیت و خواص آنتی‌اکسیدانی میوه عروسک پشت‌پرده تحت محلول‌پاشی برگی اسیدهای آمینه و سلنیوم

سابقه و هدف: دمای پایین تأثیر زیادی بر بقا و توزیع جغرافیایی گیاهان دارد و به عنوان یک عامل محیطی مهم، بهره‌وری گیاهان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. عروسک پشت‌پرده (Physalis peruviana L.) از خانواده سولاناسه و از گیاهان گرمسیری و نیمه گرمسیری می‌باشد که تحت تاثیر دماهای پایین در ابتدا و انتهای فصل رشد ق...

Full description

Saved in:
Bibliographic Details
Main Authors: ولی ربیعی, آرزو اکبری, طاهر برزگر
Format: Article
Language:fas
Published: Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources 2024-10-01
Series:Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī
Subjects:
Online Access:https://jopp.gau.ac.ir/article_7045_da07994e66cf377d89e838b56bb72a98.pdf
Tags: Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
Description
Summary:سابقه و هدف: دمای پایین تأثیر زیادی بر بقا و توزیع جغرافیایی گیاهان دارد و به عنوان یک عامل محیطی مهم، بهره‌وری گیاهان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. عروسک پشت‌پرده (Physalis peruviana L.) از خانواده سولاناسه و از گیاهان گرمسیری و نیمه گرمسیری می‌باشد که تحت تاثیر دماهای پایین در ابتدا و انتهای فصل رشد قرار می‌گیرد. این میوه‌ها به دلیل داشتن ترکیبات تغذیه‌ای و زیست فعال (آنتی‌اکسیدان‌ها، ویتامین‌های A، B، C، E و K1، آلکالوئیدها، فلاونوئیدها و کاروتنوئیدها) برای سلامتی انسان بسیار مفید هستند، بنابراین برای کشت در سراسر جهان مورد توجه قرار گرفته است. اسیدهای آمینه (ال-فنیل آلانین و سیستئین) و سلنیوم نقش مهمی در مقاومت گیاه به دمای پایین دارد. با این حال، نقش فنیل‌آلانین (Phe)، سیستئین (Cys) و سلنیوم (Se) در تنظیم تحمل به سرما و بهبود کیفیت میوه عروسک پشت‌پرده هنوز ناشناخته است. در این مطالعه اثر فنیل‌آلانین، سیستئین و سلنیوم بر کیفیت و ظرفیت آنتی‌اکسیدانی میوه عروسک پشت‌پرده تحت تنش دمای پایین مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر به‌صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل اسیدهای آمینه فنیل‌آلانین در سطوح (75/0 و 5/2 میلی‌مولار)، سیستئین (5/0 و 1 و میلی‌مولار)، سلنیوم (5/0 و 75/0 میلی‌گرم در لیتر سلنات سدیم) و شاهد محلول‌پاشی با آب مقطر در مزرعه بود. بذرها در گلخانه با شرایط دمایی 2±25 درجه ‌سانتی‌گراد در روز و 2±20 درجه ‌سانتی‌گراد در شب کشت گردید. تیمار اسیدهای آمینه و سلنیوم در مرحله 5-4 برگ حقیقی انجام شد و سپس به‌منظور اعمال تنش دمای پایین نشاها به مدت 48 ساعت در دمای 1±4 درجه سانتی‌گراد در سردخانه قرار گرفتند و گیاهان شاهد همراه با اعمال تنش سرما و فاقد تنش سرمایی بودند. سپس نشاها به مزرعه منتقل شدند. گیاهان سه بار در مرحله رویشی، شروع گلدهی و میوه‌دهی با اسیدهای آمینه و سلنیوم تیمار شدند. پس از مواجه شدن گیاهان با سرمای پاییزه در مزرعه، میوه‌ها در مرحله تغییر رنگ کاسبرگ و تغییر رنگ میوه از سبز به نارنجی برداشت شدند و صفات ارتفاع بوته، عملکرد میوه و صفات کیفی میوه شامل محتوای کارتنوئید، شاخص پایداری غشاء، اسید قابل تیتراسیون، ترکیبات فنلی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی ارزیابی شد.یافته‌ها: نتایج نشان داد که تنش دمای پایین، مقدار عملکرد میوه، محتوای کاروتنوئید و شاخص پایداری غشاء را کاهش داد و میزان اسید قابل تیتراسیون، محتوای فلانوئید و فنل کل میوه و فعالیت آنزیم‌های کاتالاز، پراکسیداز، فنیل‌آلانین آمونیالیاز و سوپراکسید دیسموتاز را افزایش داد. تیمار گیاهان با اسید‌های آمینه فنیل‌آلانین، سیستئین و سلنیوم تحت تنش دمای پایین باعث افزایش معنی‌دار عملکرد میوه، فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی، محتوای کاروتنوئید، شاخص پایداری غشاء، اسید قابل تیتراسیون، محتوای فلانوئید و فنل کل میوه شد. بیشترین میزان شاخص پایداری غشاء (46/38 و 01/36) در میوه‌های حاصل از گیاهان تیمار شده با هر دو غلظت 25/0 و 5/0 میلی‌گرم در لیتر سلنیوم مشاهده گردید. بیشترین مقدار فنل (08/8 و 83/7 میلی‌گرم بر گرم وزن‌تر) در میوه گیاهان تحت تنش دمای پایین تیمار شده با فنیل‌آلانین 75/0 میلی‌مولار و سیستئین 25/0 میلی‌مولار مشاهده شد. بیشترین میزان ظرفیت آنتی‌اکسیدانی در گیاهان تیمار شده با فنیل‌آلانین 75/0و 5/1 میلی‌مولار (8/60 درصد)، سیتئین 25/0 میلی‌مولار (26/60 درصد) و سلنیوم 5/0 میلی‌گرم در لیتر تحت شرایط تنش دمای پایین و کمترین میزان (5/50 درصد) آن در گیاهان شاهد فاقد تنش سرما بدست آمد.نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که تیمار اسیدهای آمینه بخصوص سطوح 75/0 و 5/2 میلی‌مولار فنیل آلانین و 5/0 میلی‌گرم در لیتر سلنیوم بر گیاه عروسک پشت پرده در مرحله نشاء و رشد در مزرعه، باعث افزایش معنی‌دار عملکرد میوه گردید، همچنین فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی و ترکیبات فنلی، شاخص پایداری غشاء میوه‌های مواجه شده با سرمای پاییزه را افزایش داد و باعث بهبود کیفیت میوه شد.
ISSN:2322-2050
2322-2778