تاثیر محلول پاشی نانوکودها و تنش شوری بر غلظت عناصر غذایی برگ و بذر و صفات فیزیولوژیک در کینوا (Chenopodium quinoa)
چکیدهسابقه و هدف: کینوا (Chenopodium quinoa) یک گیاه شبه غله‌ای با ارزش غذایی بالا و متحمل به تنش‌های غیر زنده می‌باشد. گیاه کینوا به تازگی از طرف وزارت جهاد کشاورزی برای کشت در مناطق شور و با محدودیت تأمین آب کافی توصیه شده است، اما مطالعات زیادی در مورد ویژگی‌های رشد و نموی و نیاز تغذیه‌ای (کودی)...
Saved in:
| Main Authors: | , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2021-09-01
|
| Series: | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jopp.gau.ac.ir/article_5737_0e61da789669eefdd8d38711cb2edd75.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832586553339150336 |
|---|---|
| author | فائزه حیدری جلال جلیلیان اسماعیل قلی نژاد |
| author_facet | فائزه حیدری جلال جلیلیان اسماعیل قلی نژاد |
| author_sort | فائزه حیدری |
| collection | DOAJ |
| description | چکیدهسابقه و هدف: کینوا (Chenopodium quinoa) یک گیاه شبه غله‌ای با ارزش غذایی بالا و متحمل به تنش‌های غیر زنده می‌باشد. گیاه کینوا به تازگی از طرف وزارت جهاد کشاورزی برای کشت در مناطق شور و با محدودیت تأمین آب کافی توصیه شده است، اما مطالعات زیادی در مورد ویژگی‌های رشد و نموی و نیاز تغذیه‌ای (کودی) این گیاه در کشور در دسترس نیست. فناوری نانو امکان استفاده از عناصر غذایی و کاهش هزینه‌های حفاظت از محیط زیست را فراهم کرده است. تنش شوری یکی از مهمترین محدودیت‌های رشد گیاهان در مناطق خشک و نیمه خشک است. با توجه به اهمیت تنش شوری و گیاه کینوا و نانوکود، این آزمایش با هدف بررسی تاثیر محلول‌پاشی نانوکودها بر غلظت عناصر غذایی برگ و بذر و برخی صفات فیزیولوژیک در شرایط تنش شوری روی گیاه کینوا انجام گرفت.مواد و روش‌ها: این آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ارومیه به صورت گلدانی اجرا شد. عامل اول تنش شوری با آب دریاچه ارومیه در سه سطح (0، 16 و 32 دسی‌زیمنس بر متر) و عامل دوم نانوکود در پنج سطح (کلسیم، سیلیس، روی، پتاسیم و شاهد (عدم محلول‌پاشی) بود. برای تعیین میزان پتاسیم و سدیم ابتدا محلول‌های استاندارد هرکدام از این عناصر تهیه شده و غلظت عناصر توسط دستگاه فیلم فوتومتر (مدل Clinical pfp7) به روش نشر شعله‌ای ابتدا استاندارها و سپس نمونه‌ها اصلی قرائت شدند. اندازه‌گیری کلسیم و روی نیز توسط دستگاه جذب اتمی (مدل AA-6300) قرائت گردید. تجزیه و تحلیل آماری داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SAS Ver. 9.1 و MATATC انجام و مقایسه میانگین‌ها نیز توسط آزمون LSD در سطح پنج درصد انجام شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که تنش شوری 32 و 16 دسی زیمنس بر متر در مقایسه با شاهد به ترتیب کلسیم برگ (56 و 53 درصد)، کلسیم بذر (52 و 48 درصد)، کلروفیل a (32 و 14 درصد) و کلروفیل b (28 و 12 درصد) را کاهش داد، ولی به ترتیب مقدار روی بذر (45 و 36 درصد)، کاروتنوئید (30 و 18 درصد)، پرولین (33 و 15 درصد) و قندهای محلول (24 و 8 درصد) را افزایش داد. محلول‌پاشی با نانوکودها در مقایسه با شاهد، مقدار کلسیم بذر، روی بذر، محتوای کلروفیل aو b و پرولین را افزایش داد. بیشترین مقدار روی برگ (66/67 میلی‌گرم بر کیلوگرم)، وزن خشک کل (31/33 گرم) و عملکرد دانه (64/11 گرم) از تیمار بدون تنش شوری و محلول‌پاشی با نانوکود روی حاصل شد. همچنین بیشترین مقدار پتاسیم بذر (95/1 درصد) و برگ (86/3 درصد) به ترتیب از محلول‌پاشی کلسیم و پتاسیم در شرایط تنش شوری 16 دسی زیمنس بر متر بدست آمد.نتیجه‌گیری: یافته‌های این مطالعه نشان داد، سطوح مختلف تنش شوری باعث ایجاد آثار منفی بر کلیه صفات موثر بر رشد کینوا شد. بیشترین میزان کاهش صفات در تنش شوری 32 دسی زیمنس بر متر مشاهده شد. محلول‌پاشی با نانوکودها با افزایش محتوای کلروفیل، پرولین، کلسیم و روی بذر سبب افزایش وزن خشک کل و عملکرد دانه کینوا گردید. لذا جهت بهبود عملکرد گیاه کینوا بویژه در شرایط تنش شوری، محلول‌پاشی نانوکودها پیشنهاد می‌گردد. |
| format | Article |
| id | doaj-art-1344a9659b904a3684afb9a92582219c |
| institution | Kabale University |
| issn | 2322-2050 2322-2778 |
| language | fas |
| publishDate | 2021-09-01 |
| publisher | Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources |
| record_format | Article |
| series | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| spelling | doaj-art-1344a9659b904a3684afb9a92582219c2025-01-25T06:59:32ZfasGorgan University of Agricultural Sciences and Natural ResourcesPizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī2322-20502322-27782021-09-0128310311610.22069/jopp.2021.18308.27075737تاثیر محلول پاشی نانوکودها و تنش شوری بر غلظت عناصر غذایی برگ و بذر و صفات فیزیولوژیک در کینوا (Chenopodium quinoa)فائزه حیدری0جلال جلیلیان1اسماعیل قلی نژاد2گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایراندانشیار گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایراندانشیار گروه علمی علوم کشاورزی، دانشگاه پیام‌نور، تهران، ایرانچکیدهسابقه و هدف: کینوا (Chenopodium quinoa) یک گیاه شبه غله‌ای با ارزش غذایی بالا و متحمل به تنش‌های غیر زنده می‌باشد. گیاه کینوا به تازگی از طرف وزارت جهاد کشاورزی برای کشت در مناطق شور و با محدودیت تأمین آب کافی توصیه شده است، اما مطالعات زیادی در مورد ویژگی‌های رشد و نموی و نیاز تغذیه‌ای (کودی) این گیاه در کشور در دسترس نیست. فناوری نانو امکان استفاده از عناصر غذایی و کاهش هزینه‌های حفاظت از محیط زیست را فراهم کرده است. تنش شوری یکی از مهمترین محدودیت‌های رشد گیاهان در مناطق خشک و نیمه خشک است. با توجه به اهمیت تنش شوری و گیاه کینوا و نانوکود، این آزمایش با هدف بررسی تاثیر محلول‌پاشی نانوکودها بر غلظت عناصر غذایی برگ و بذر و برخی صفات فیزیولوژیک در شرایط تنش شوری روی گیاه کینوا انجام گرفت.مواد و روش‌ها: این آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 1397 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه ارومیه به صورت گلدانی اجرا شد. عامل اول تنش شوری با آب دریاچه ارومیه در سه سطح (0، 16 و 32 دسی‌زیمنس بر متر) و عامل دوم نانوکود در پنج سطح (کلسیم، سیلیس، روی، پتاسیم و شاهد (عدم محلول‌پاشی) بود. برای تعیین میزان پتاسیم و سدیم ابتدا محلول‌های استاندارد هرکدام از این عناصر تهیه شده و غلظت عناصر توسط دستگاه فیلم فوتومتر (مدل Clinical pfp7) به روش نشر شعله‌ای ابتدا استاندارها و سپس نمونه‌ها اصلی قرائت شدند. اندازه‌گیری کلسیم و روی نیز توسط دستگاه جذب اتمی (مدل AA-6300) قرائت گردید. تجزیه و تحلیل آماری داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SAS Ver. 9.1 و MATATC انجام و مقایسه میانگین‌ها نیز توسط آزمون LSD در سطح پنج درصد انجام شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که تنش شوری 32 و 16 دسی زیمنس بر متر در مقایسه با شاهد به ترتیب کلسیم برگ (56 و 53 درصد)، کلسیم بذر (52 و 48 درصد)، کلروفیل a (32 و 14 درصد) و کلروفیل b (28 و 12 درصد) را کاهش داد، ولی به ترتیب مقدار روی بذر (45 و 36 درصد)، کاروتنوئید (30 و 18 درصد)، پرولین (33 و 15 درصد) و قندهای محلول (24 و 8 درصد) را افزایش داد. محلول‌پاشی با نانوکودها در مقایسه با شاهد، مقدار کلسیم بذر، روی بذر، محتوای کلروفیل aو b و پرولین را افزایش داد. بیشترین مقدار روی برگ (66/67 میلی‌گرم بر کیلوگرم)، وزن خشک کل (31/33 گرم) و عملکرد دانه (64/11 گرم) از تیمار بدون تنش شوری و محلول‌پاشی با نانوکود روی حاصل شد. همچنین بیشترین مقدار پتاسیم بذر (95/1 درصد) و برگ (86/3 درصد) به ترتیب از محلول‌پاشی کلسیم و پتاسیم در شرایط تنش شوری 16 دسی زیمنس بر متر بدست آمد.نتیجه‌گیری: یافته‌های این مطالعه نشان داد، سطوح مختلف تنش شوری باعث ایجاد آثار منفی بر کلیه صفات موثر بر رشد کینوا شد. بیشترین میزان کاهش صفات در تنش شوری 32 دسی زیمنس بر متر مشاهده شد. محلول‌پاشی با نانوکودها با افزایش محتوای کلروفیل، پرولین، کلسیم و روی بذر سبب افزایش وزن خشک کل و عملکرد دانه کینوا گردید. لذا جهت بهبود عملکرد گیاه کینوا بویژه در شرایط تنش شوری، محلول‌پاشی نانوکودها پیشنهاد می‌گردد.https://jopp.gau.ac.ir/article_5737_0e61da789669eefdd8d38711cb2edd75.pdfتنش شوریرویکلسیمکینوانانوکود |
| spellingShingle | فائزه حیدری جلال جلیلیان اسماعیل قلی نژاد تاثیر محلول پاشی نانوکودها و تنش شوری بر غلظت عناصر غذایی برگ و بذر و صفات فیزیولوژیک در کینوا (Chenopodium quinoa) Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī تنش شوری روی کلسیم کینوا نانوکود |
| title | تاثیر محلول پاشی نانوکودها و تنش شوری بر غلظت عناصر غذایی برگ و بذر و صفات فیزیولوژیک در کینوا (Chenopodium quinoa) |
| title_full | تاثیر محلول پاشی نانوکودها و تنش شوری بر غلظت عناصر غذایی برگ و بذر و صفات فیزیولوژیک در کینوا (Chenopodium quinoa) |
| title_fullStr | تاثیر محلول پاشی نانوکودها و تنش شوری بر غلظت عناصر غذایی برگ و بذر و صفات فیزیولوژیک در کینوا (Chenopodium quinoa) |
| title_full_unstemmed | تاثیر محلول پاشی نانوکودها و تنش شوری بر غلظت عناصر غذایی برگ و بذر و صفات فیزیولوژیک در کینوا (Chenopodium quinoa) |
| title_short | تاثیر محلول پاشی نانوکودها و تنش شوری بر غلظت عناصر غذایی برگ و بذر و صفات فیزیولوژیک در کینوا (Chenopodium quinoa) |
| title_sort | تاثیر محلول پاشی نانوکودها و تنش شوری بر غلظت عناصر غذایی برگ و بذر و صفات فیزیولوژیک در کینوا chenopodium quinoa |
| topic | تنش شوری روی کلسیم کینوا نانوکود |
| url | https://jopp.gau.ac.ir/article_5737_0e61da789669eefdd8d38711cb2edd75.pdf |
| work_keys_str_mv | AT fạỷzhḥydry tạtẖyrmḥlwlpạsẖynạnwḵwdhạwtnsẖsẖwrybrgẖlẓtʿnạṣrgẖdẖạyybrgwbdẖrwṣfạtfyzywlwzẖyḵdrḵynwạchenopodiumquinoa AT jlạljlylyạn tạtẖyrmḥlwlpạsẖynạnwḵwdhạwtnsẖsẖwrybrgẖlẓtʿnạṣrgẖdẖạyybrgwbdẖrwṣfạtfyzywlwzẖyḵdrḵynwạchenopodiumquinoa AT ạsmạʿylqlynzẖạd tạtẖyrmḥlwlpạsẖynạnwḵwdhạwtnsẖsẖwrybrgẖlẓtʿnạṣrgẖdẖạyybrgwbdẖrwṣfạtfyzywlwzẖyḵdrḵynwạchenopodiumquinoa |