تاثیر کاربری اراضی بر قابلیت جذب فلزات سنگین و آلودگی محیطی خاک
آلودگی خاک ناشی از فلزات سنگین، یکی از مخاطرات مهم محیطی است که بر ویژگی اکوسیستمها تاثیر گذاشته و تنوع زیستی که شرط اصلی پویایی، تعادل و پایداری اکوسیستم میباشد، را با مشکلات جدی روبرو میسازد. بنابراین، شناخت عوامل مهم در قابلیت جذب فلزات سنگین میتواند در مدلسازی و فهم تاثیرات این فلزات در خاک...
Saved in:
| Main Authors: | , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Ferdowsi University of Mashhad
2025-03-01
|
| Series: | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://geoeh.um.ac.ir/article_45406_774ad95e4929fd66456b50d566595750.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1849332441071747072 |
|---|---|
| author | ابراهیم محمودآبادی مرتضی اکبری فریدون سرمدیان |
| author_facet | ابراهیم محمودآبادی مرتضی اکبری فریدون سرمدیان |
| author_sort | ابراهیم محمودآبادی |
| collection | DOAJ |
| description | آلودگی خاک ناشی از فلزات سنگین، یکی از مخاطرات مهم محیطی است که بر ویژگی اکوسیستمها تاثیر گذاشته و تنوع زیستی که شرط اصلی پویایی، تعادل و پایداری اکوسیستم میباشد، را با مشکلات جدی روبرو میسازد. بنابراین، شناخت عوامل مهم در قابلیت جذب فلزات سنگین میتواند در مدلسازی و فهم تاثیرات این فلزات در خاک حائز اهمیت باشد. در پژوهش حاضر به منظور بررسی تاثیر نوع کاربری زمین بر ویژگیهای خاک و همچنین قابلیت جذب فلزات سنگین روی، مس، منگنز و آهن، در سال 1390، تعداد 116 نمونه خاک از سه کاربری جنگل پهنبرگ، سوزنیبرگ و مرتع در پارک چیتگر در غرب تهران، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در این پژوهش فرم قابل جذب فلزات مس، روی، آهن و منگنز و همچنین ویژگیهای درصد کربن آلی، بافت خاک، PH و درصد کربنات کلسیم نیز اندازهگیری شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که نوع کاربری بر مقدار منگنز، روی و مس قابل جذب اثر معنیداری داشت بهطوری که مقدار روی(mg/kg44/4) در کاربری پهنبرگ، 5/2 برابر نسبت به مرتع بیشتر بود. در حالی که مقدار آهن قابل جذب در بین سه نوع کاربری اختلاف معنیدار نشان نداد. همچنین، نوع کاربری بر خصوصیات خاک از جمله مقدار کربن آلی نیز تاثیرگذار بود. از طرف دیگر، نتایج آنالیز همبستگی بین مقادیر کربن آلی خاک و برخی از فلزات سنگین همبستگی بالایی بهویژه با مقدار روی قابل جذب (76/0) نشان داد. بنابراین، تغییر کاربری و کاشت جنگل از طریق تاثیر بر ویژگیهای خاک بهویژه تاثیر بر مقدار ماده آلی بر زیستفراهمی فلزات موثر بود. |
| format | Article |
| id | doaj-art-0b86be9d855847b8af508e091a5dc081 |
| institution | Kabale University |
| issn | 2322-1682 2383-3076 |
| language | English |
| publishDate | 2025-03-01 |
| publisher | Ferdowsi University of Mashhad |
| record_format | Article |
| series | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
| spelling | doaj-art-0b86be9d855847b8af508e091a5dc0812025-08-20T03:46:12ZengFerdowsi University of Mashhadجغرافیا و مخاطرات محیطی2322-16822383-30762025-03-01141617810.22067/geoeh.2024.86609.146345406تاثیر کاربری اراضی بر قابلیت جذب فلزات سنگین و آلودگی محیطی خاکابراهیم محمودآبادی0مرتضی اکبری1فریدون سرمدیان2استادیار گروه مدیریت مناطق خشک و بیابانی، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایراندانشیار گروه مدیریت مناطق خشک و بیابانی، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایراناستاد گروه مهندسی علوم خاک، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی کرج، دانشگاه تهران، تهران، ایرانآلودگی خاک ناشی از فلزات سنگین، یکی از مخاطرات مهم محیطی است که بر ویژگی اکوسیستمها تاثیر گذاشته و تنوع زیستی که شرط اصلی پویایی، تعادل و پایداری اکوسیستم میباشد، را با مشکلات جدی روبرو میسازد. بنابراین، شناخت عوامل مهم در قابلیت جذب فلزات سنگین میتواند در مدلسازی و فهم تاثیرات این فلزات در خاک حائز اهمیت باشد. در پژوهش حاضر به منظور بررسی تاثیر نوع کاربری زمین بر ویژگیهای خاک و همچنین قابلیت جذب فلزات سنگین روی، مس، منگنز و آهن، در سال 1390، تعداد 116 نمونه خاک از سه کاربری جنگل پهنبرگ، سوزنیبرگ و مرتع در پارک چیتگر در غرب تهران، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در این پژوهش فرم قابل جذب فلزات مس، روی، آهن و منگنز و همچنین ویژگیهای درصد کربن آلی، بافت خاک، PH و درصد کربنات کلسیم نیز اندازهگیری شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که نوع کاربری بر مقدار منگنز، روی و مس قابل جذب اثر معنیداری داشت بهطوری که مقدار روی(mg/kg44/4) در کاربری پهنبرگ، 5/2 برابر نسبت به مرتع بیشتر بود. در حالی که مقدار آهن قابل جذب در بین سه نوع کاربری اختلاف معنیدار نشان نداد. همچنین، نوع کاربری بر خصوصیات خاک از جمله مقدار کربن آلی نیز تاثیرگذار بود. از طرف دیگر، نتایج آنالیز همبستگی بین مقادیر کربن آلی خاک و برخی از فلزات سنگین همبستگی بالایی بهویژه با مقدار روی قابل جذب (76/0) نشان داد. بنابراین، تغییر کاربری و کاشت جنگل از طریق تاثیر بر ویژگیهای خاک بهویژه تاثیر بر مقدار ماده آلی بر زیستفراهمی فلزات موثر بود.https://geoeh.um.ac.ir/article_45406_774ad95e4929fd66456b50d566595750.pdfآلودگی خاکزیستفراهمی فلزات سنگینتغییر کاربری اراضیکربن آلی خاکپارک جنگلی چیتگراستخراج با dtpaطیفسنجی جذب اتمی |
| spellingShingle | ابراهیم محمودآبادی مرتضی اکبری فریدون سرمدیان تاثیر کاربری اراضی بر قابلیت جذب فلزات سنگین و آلودگی محیطی خاک جغرافیا و مخاطرات محیطی آلودگی خاک زیستفراهمی فلزات سنگین تغییر کاربری اراضی کربن آلی خاک پارک جنگلی چیتگر استخراج با dtpa طیفسنجی جذب اتمی |
| title | تاثیر کاربری اراضی بر قابلیت جذب فلزات سنگین و آلودگی محیطی خاک |
| title_full | تاثیر کاربری اراضی بر قابلیت جذب فلزات سنگین و آلودگی محیطی خاک |
| title_fullStr | تاثیر کاربری اراضی بر قابلیت جذب فلزات سنگین و آلودگی محیطی خاک |
| title_full_unstemmed | تاثیر کاربری اراضی بر قابلیت جذب فلزات سنگین و آلودگی محیطی خاک |
| title_short | تاثیر کاربری اراضی بر قابلیت جذب فلزات سنگین و آلودگی محیطی خاک |
| title_sort | تاثیر کاربری اراضی بر قابلیت جذب فلزات سنگین و آلودگی محیطی خاک |
| topic | آلودگی خاک زیستفراهمی فلزات سنگین تغییر کاربری اراضی کربن آلی خاک پارک جنگلی چیتگر استخراج با dtpa طیفسنجی جذب اتمی |
| url | https://geoeh.um.ac.ir/article_45406_774ad95e4929fd66456b50d566595750.pdf |
| work_keys_str_mv | AT ạbrạhymmḥmwdậbạdy tạtẖyrḵạrbryạrạḍybrqạblytjdẖbflzạtsngynwậlwdgymḥyṭykẖạḵ AT mrtḍyạḵbry tạtẖyrḵạrbryạrạḍybrqạblytjdẖbflzạtsngynwậlwdgymḥyṭykẖạḵ AT frydwnsrmdyạn tạtẖyrḵạrbryạrạḍybrqạblytjdẖbflzạtsngynwậlwdgymḥyṭykẖạḵ |