نقش تنوع فعالیت های اقتصادی زراعی و غیرزراعی بر تاب آوری خانوارهای کشاورز روستایی در معرض خشکسالی (مطالعه موردی: شهرستان چناران)
در ایران کشاورزی محور اساسی تأمین معیشت به شمار آمده و در اغلب برنامه های توسعه نیز، مهم ترین و تنها رکن اقتصادی روستا محسوب میشود. هرچند چنین ساختاری درگذشته با توجه به اقتصاد بسته روستا قابلیّت دوام داشت ولی با بروز ناپایداری در فضاهای روستایی مشکل بتواند آسیب پذیری خانوارهای کشاورز روستایی را...
Saved in:
| Main Authors: | , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Ferdowsi University of Mashhad
2019-01-01
|
| Series: | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://geoeh.um.ac.ir/article_32813_344bb4d0c4c5ec5fc256bdd69219adf8.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832591350261874688 |
|---|---|
| author | نرگس حاجیان مریم قاسمی عباس مفیدی |
| author_facet | نرگس حاجیان مریم قاسمی عباس مفیدی |
| author_sort | نرگس حاجیان |
| collection | DOAJ |
| description | در ایران کشاورزی محور اساسی تأمین معیشت به شمار آمده و در اغلب برنامه های توسعه نیز، مهم ترین و تنها رکن اقتصادی روستا محسوب میشود. هرچند چنین ساختاری درگذشته با توجه به اقتصاد بسته روستا قابلیّت دوام داشت ولی با بروز ناپایداری در فضاهای روستایی مشکل بتواند آسیب پذیری خانوارهای کشاورز روستایی را در برابر تکانه های بیرونی ازجمله خشکسالی کاهش دهد. مطالعه حاضر به بررسی نقش تنوع فعالیت های اقتصادی در تابآوری خانوارهای کشاورز روستایی شهرستان چناران میپردازد. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی است. متغیر مستقل «تنوع فعالیتهای اقتصادی» و متغیر وابسته «تاب آوری» است. تنوع به تفکیک کشاورزی و غیر کشاورزی و تاب آوری به تفکیک پنج مؤلفه و 34 شاخص کمی گردید. جامعه آماری شامل 2902 خانوار کشاورز روستایی در 15 روستای در معرض خشکسالی شهرستان چناران بوده است که به کمک فرمول کوکران 271 خانوار به‌عنوان نمونه تعیین گردید. در انجام تحلیل ها از تحلیل واریانس یک طرفه، تحلیل مسیر و تحلیل خوشه ای استفاده شد. نتایج تحلیل واریانس نشان داد «تنوع فعالیت های اقتصادی» موجب افزایش تاب آوری خانوارهای کشاورز روستایی گردیده است. به‌طوری‌که میانگین تاب آوری در خانوارهای دارای منابع درآمدی غیر متنوع 40/2، نیمه متنوع 48/2 و متنوع 83/2 است. بر اساس نتایج تحلیل مسیر «تنوع فعالیت های اقتصادی» به میزان 19/0 و «تنوع غیرزراعی» به میزان 12/0 طور مستقیم موجب افزایش تاب آوری خانوارهای کشاورز روستایی گردیده است. با توجه به یافته های تحقیق تنوع معیشت با تأکید بر بخش غیرزراعی، را میتوان به‌عنوان استراتژی توسعه نواحی روستایی در معرض خشکسالی معرفی نمود. |
| format | Article |
| id | doaj-art-09df2f32c9a74f2b8f2e9650167cd7c5 |
| institution | Kabale University |
| issn | 2322-1682 2383-3076 |
| language | English |
| publishDate | 2019-01-01 |
| publisher | Ferdowsi University of Mashhad |
| record_format | Article |
| series | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
| spelling | doaj-art-09df2f32c9a74f2b8f2e9650167cd7c52025-01-22T12:09:59ZengFerdowsi University of Mashhadجغرافیا و مخاطرات محیطی2322-16822383-30762019-01-0174315210.22067/geo.v0i0.7199432813نقش تنوع فعالیت های اقتصادی زراعی و غیرزراعی بر تاب آوری خانوارهای کشاورز روستایی در معرض خشکسالی (مطالعه موردی: شهرستان چناران)نرگس حاجیان0مریم قاسمی1عباس مفیدی2فردوسی مشهدفردوسی مشهدفردوسی مشهددر ایران کشاورزی محور اساسی تأمین معیشت به شمار آمده و در اغلب برنامه های توسعه نیز، مهم ترین و تنها رکن اقتصادی روستا محسوب میشود. هرچند چنین ساختاری درگذشته با توجه به اقتصاد بسته روستا قابلیّت دوام داشت ولی با بروز ناپایداری در فضاهای روستایی مشکل بتواند آسیب پذیری خانوارهای کشاورز روستایی را در برابر تکانه های بیرونی ازجمله خشکسالی کاهش دهد. مطالعه حاضر به بررسی نقش تنوع فعالیت های اقتصادی در تابآوری خانوارهای کشاورز روستایی شهرستان چناران میپردازد. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی است. متغیر مستقل «تنوع فعالیتهای اقتصادی» و متغیر وابسته «تاب آوری» است. تنوع به تفکیک کشاورزی و غیر کشاورزی و تاب آوری به تفکیک پنج مؤلفه و 34 شاخص کمی گردید. جامعه آماری شامل 2902 خانوار کشاورز روستایی در 15 روستای در معرض خشکسالی شهرستان چناران بوده است که به کمک فرمول کوکران 271 خانوار به‌عنوان نمونه تعیین گردید. در انجام تحلیل ها از تحلیل واریانس یک طرفه، تحلیل مسیر و تحلیل خوشه ای استفاده شد. نتایج تحلیل واریانس نشان داد «تنوع فعالیت های اقتصادی» موجب افزایش تاب آوری خانوارهای کشاورز روستایی گردیده است. به‌طوری‌که میانگین تاب آوری در خانوارهای دارای منابع درآمدی غیر متنوع 40/2، نیمه متنوع 48/2 و متنوع 83/2 است. بر اساس نتایج تحلیل مسیر «تنوع فعالیت های اقتصادی» به میزان 19/0 و «تنوع غیرزراعی» به میزان 12/0 طور مستقیم موجب افزایش تاب آوری خانوارهای کشاورز روستایی گردیده است. با توجه به یافته های تحقیق تنوع معیشت با تأکید بر بخش غیرزراعی، را میتوان به‌عنوان استراتژی توسعه نواحی روستایی در معرض خشکسالی معرفی نمود.https://geoeh.um.ac.ir/article_32813_344bb4d0c4c5ec5fc256bdd69219adf8.pdfتاب آوریخشکسالیتنوع زراعیتنوع غیرزراعیچناران |
| spellingShingle | نرگس حاجیان مریم قاسمی عباس مفیدی نقش تنوع فعالیت های اقتصادی زراعی و غیرزراعی بر تاب آوری خانوارهای کشاورز روستایی در معرض خشکسالی (مطالعه موردی: شهرستان چناران) جغرافیا و مخاطرات محیطی تاب آوری خشکسالی تنوع زراعی تنوع غیرزراعی چناران |
| title | نقش تنوع فعالیت های اقتصادی زراعی و غیرزراعی بر تاب آوری خانوارهای کشاورز روستایی در معرض خشکسالی (مطالعه موردی: شهرستان چناران) |
| title_full | نقش تنوع فعالیت های اقتصادی زراعی و غیرزراعی بر تاب آوری خانوارهای کشاورز روستایی در معرض خشکسالی (مطالعه موردی: شهرستان چناران) |
| title_fullStr | نقش تنوع فعالیت های اقتصادی زراعی و غیرزراعی بر تاب آوری خانوارهای کشاورز روستایی در معرض خشکسالی (مطالعه موردی: شهرستان چناران) |
| title_full_unstemmed | نقش تنوع فعالیت های اقتصادی زراعی و غیرزراعی بر تاب آوری خانوارهای کشاورز روستایی در معرض خشکسالی (مطالعه موردی: شهرستان چناران) |
| title_short | نقش تنوع فعالیت های اقتصادی زراعی و غیرزراعی بر تاب آوری خانوارهای کشاورز روستایی در معرض خشکسالی (مطالعه موردی: شهرستان چناران) |
| title_sort | نقش تنوع فعالیت های اقتصادی زراعی و غیرزراعی بر تاب آوری خانوارهای کشاورز روستایی در معرض خشکسالی مطالعه موردی شهرستان چناران |
| topic | تاب آوری خشکسالی تنوع زراعی تنوع غیرزراعی چناران |
| url | https://geoeh.um.ac.ir/article_32813_344bb4d0c4c5ec5fc256bdd69219adf8.pdf |
| work_keys_str_mv | AT nrgsḥạjyạn nqsẖtnwʿfʿạlythạyạqtṣạdyzrạʿywgẖyrzrạʿybrtạbậwrykẖạnwạrhạyḵsẖạwrzrwstạyydrmʿrḍkẖsẖḵsạlymṭạlʿhmwrdysẖhrstạncẖnạrạn AT mrymqạsmy nqsẖtnwʿfʿạlythạyạqtṣạdyzrạʿywgẖyrzrạʿybrtạbậwrykẖạnwạrhạyḵsẖạwrzrwstạyydrmʿrḍkẖsẖḵsạlymṭạlʿhmwrdysẖhrstạncẖnạrạn AT ʿbạsmfydy nqsẖtnwʿfʿạlythạyạqtṣạdyzrạʿywgẖyrzrạʿybrtạbậwrykẖạnwạrhạyḵsẖạwrzrwstạyydrmʿrḍkẖsẖḵsạlymṭạlʿhmwrdysẖhrstạncẖnạrạn |