(Olea europaea L.) تاثیر کوواریت سال‌آوری بر مطالعات سازگاری در زیتون
سابقه و هدف: برای تایید وجود اثرات متقابل به صورت کمّی، بارزترین روش، شرکت دادن نتایج حاصل از هر سال، در آنالیزهای تجزیه مرکب است، در این میان، محصولات باغی تحت تاثیر اثر درونی (و نه سال) سال‌آوری، به طور متوالی عملکردشان از سالی به سال دیگر، کم و یا زیاد می‌شود. در این پژوهش به‌منظور حذف این اثر و...
Saved in:
| Main Authors: | , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2020-11-01
|
| Series: | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jopp.gau.ac.ir/article_5256_5a0168353de571d60c29369f019c4b53.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| Summary: | سابقه و هدف: برای تایید وجود اثرات متقابل به صورت کمّی، بارزترین روش، شرکت دادن نتایج حاصل از هر سال، در آنالیزهای تجزیه مرکب است، در این میان، محصولات باغی تحت تاثیر اثر درونی (و نه سال) سال‌آوری، به طور متوالی عملکردشان از سالی به سال دیگر، کم و یا زیاد می‌شود. در این پژوهش به‌منظور حذف این اثر و هموار سازی میانگین سال‌ها از شاخص سال‌آوری هر ژنوتیپ به عنوان متغییر کمکی در مدل استفاده می‌شود تا بوسیله‌ی آن تغییرات هر جزء از تجزیه مرکب مشخص گردد و در نهایت با استفاده از پارامترهای پایداری، رقم و ژنوتیپ‌های سازگار با شرایط این اقلیم معرفی گردند.مواد و روش‌ها: جهت انجام این پژوهش از 100 ژنوتیپ و رقم جمع‌آوری شده از سراسر ایران استفاده شده است. این ژنوتیپ‌ها و ارقام، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی(RCBD) در سه تکرار، در ایستگاه تحقیقاتی زیتون طارم، کاشته شده و به مدت 6 سال زراعی، از سال 1391 تا 96، عملکرد هر درخت به صورت کیلوگرم در هر درخت برآورد گردید. اثر سال‌آوری، با محاسبه‌ی شاخص‌سال‌آوری(ABI) برای هر ژنوتیپ، طی دورههای دوساله‌ی متوالی و تصحیح میانگین‌ها با استفاده از آن، از داده‌ها حذف گردید و در نهایت داده‌ها در دوحالت اصلی و تصحیح شده مورد بررسی و تجزیه مرکب قرار گرفتند و در نهایت از ده پارامتر پایداری جهت شناسایی رقم پایدار در سال‌های کشت استفاده گردید.یافته‌ها: نتایج تجزیه واریانس مرکب، برای دوحالت مختلف تجزیه، تفاوت عمده‌ای با یکدیگر داشتند. بطوری که مقدار جزء ژنتیکی جدول تجزیه مرکب در داده‌های تصحیح شده نسبت به داده‌های اصلی 61 درصد افزایش نشان داد. همچنین اثر سال این جدول به طرز چشمگیری از توجیه 37 به 14 درصد، با کاهش 23 درصدی روبرو بود. مقدار اثر متقابل در هر دو حالت برای داده‌های تصحیح شده و نشده به ترتیب با 35 و 32 درصد توجیه معنی‌دار شد. مقایسات انجام شده برای جفت سال‌های متناظر با استفاده از آزمون t-استیودنت، نشان‌دهنده‌ی تفاوت میانگین عملکرد برای هر دو سال مشابه برای داده‌های اصلی و تصحیح شده بود. مقدار این پارامتر به طور متوالی به صورت مثبت و منفی برآورد گردید. که نشان دهنده تاثیر دخالت دادن متغیر کمکی شاخص سال‌آوری در محاسبات است. مقدار بیشتر قدر مطلق این پارامتر نماینده‌ی تحت تاثیر قرار گرفتن آن ژنوتیپ یا رقم از پدیده‌ی سال‌آوری است. پایدار‌ترین ارقام در این پژوهش با عملکردی مطلوب و با استفاده از روش تصحیح داده‌ها، ارقام ’کرونیکی ‘ و ’کنسروالیا ‘، با توجه به سه عامل ثبات در عملکرد، مقدار عملکرد و کیفیت روغن تعیین گردید. نتیجه‌گیری: وجود پدیده‌ی سال‌آوری در محصولات باغی، می‌تواند نتایج حاصل از مطالعات سازگاری در این محصولات را در حد قابل ملاحظه‌ای تغییر دهد. پدیده‌ای داخلی، که به سال و پارامترهای آن بستگی ندارد، شایستگی واقعی ژنوتیپ‌ها و ارقام شرکت کننده در آزمایش را تغییر می‌دهد. دخالت دادن شاخص سال‌آوری در تجزیه‌های وابسته به سازگاری به عنوان یک متغییر کمکی، عاملی مهم در کاهش اثرات سال‌آوری در محاسبات، تعدیل میانگین‌های هر سال× ژنوتیپ و در نهایت اتخاذ تصمیمی صحیح در رد یا قبول سازگاری یک ژنوتیپ است.این تفاوت در بررسی کلی و تعیین سازگاری ارقام، در دو مجموعه‌ی داده‌ی تصحیح شده و نشده بارز است. از طرفی در نظر گرفتن عامل مقدار عملکرد علاوه بر ثبات عملکرد در تعیین رقم مطلوب اَمری ضروری است. |
|---|---|
| ISSN: | 2322-2050 2322-2778 |