GÜVEN TEORİSİNE DAİR HANEFİ MEZHEBİ BAĞLAMINDA BİR DEĞERLENDİRME
Akit yapan taraflar birçok halde irade beyanlarına farklı manalar yüklemektedir. Bu durumda taraflar arasındaki uyuşmazlığın giderilmesi için irade beyanlarının hâkim tarafından yorumlanması gerekmektedir. Bu yorumun hangi esaslara göre olacağına dair tarih boyunca birçok teori ortaya atılmıştır. Gü...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | deu |
| Published: |
Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi
2025-01-01
|
| Series: | Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4436039 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832584427088117760 |
|---|---|
| author | Oğuzhan Orhan |
| author_facet | Oğuzhan Orhan |
| author_sort | Oğuzhan Orhan |
| collection | DOAJ |
| description | Akit yapan taraflar birçok halde irade beyanlarına farklı manalar yüklemektedir. Bu durumda taraflar arasındaki uyuşmazlığın giderilmesi için irade beyanlarının hâkim tarafından yorumlanması gerekmektedir. Bu yorumun hangi esaslara göre olacağına dair tarih boyunca birçok teori ortaya atılmıştır. Günümüzde Türk/İsviçre borçlar hukukunda hâkim teori, güven teorisidir. Fakihler de tarafların irade ve irade beyanları arasında farklılık olması durumunda nasıl bir yol izleneceği hususunda farklı yaklaşımlarda bulunmuşlardır. Hanefî fakihlerin genel yaklaşımı, iradeden ziyade irade beyanını esas alma yönündedir. Hanefî fakihlerin bu husustaki yaklaşımına hukuk tarihi boyunca öne sürülen teorilerden en yakınının açıklama teorisi olduğu, ancak bazı hallerde bu teoriden ayrılıp irade veya güven teorisine yaklaştıkları görülmektedir. Bu bağlamda Hanefî fakihler, hukukî işlem güvenliği ve hakikî iradenin korunması ilkeleri arasında güven teorisinde olduğu gibi beyan sahibini ihmal edip yalnızca muhatabı esas alan normatif bir yorum teorisine hacet kalmaksızın denge kurabilmişler ve asırlar öncesinden sistematik ve tutarlı bir akid nazariyesi geliştirebilmişlerdir. Makalede, öncelikle irade beyanı, rıza-irade beyanı ilişkisi, bu ilişkiye tesir açısından hatalı ve ciddi olmayan irade beyanları ile genel hatlarıyla güven teorisine dair bilgi verilmiş ve akabinde bu teori Hanefî fakihlerin meseleye yaklaşımları doğrultusunda değerlendirmeye tabi tutulmuştur. |
| format | Article |
| id | doaj-art-06a4508158d14e62a97793573f3aae44 |
| institution | Kabale University |
| issn | 2667-5668 |
| language | deu |
| publishDate | 2025-01-01 |
| publisher | Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi |
| record_format | Article |
| series | Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi |
| spelling | doaj-art-06a4508158d14e62a97793573f3aae442025-01-27T13:54:13ZdeuAnkara Sosyal Bilimler ÜniversitesiAnkara Sosyal Bilimler Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi2667-56682025-01-0162 Prof. Dr. Mustafa Avcı'ya Armağan2591264210.47136/asbuhfd.16004851802GÜVEN TEORİSİNE DAİR HANEFİ MEZHEBİ BAĞLAMINDA BİR DEĞERLENDİRMEOğuzhan Orhan0https://orcid.org/0000-0003-0555-0936KIRIKKALE ÜNİVERSİTESİ, HUKUK FAKÜLTESİAkit yapan taraflar birçok halde irade beyanlarına farklı manalar yüklemektedir. Bu durumda taraflar arasındaki uyuşmazlığın giderilmesi için irade beyanlarının hâkim tarafından yorumlanması gerekmektedir. Bu yorumun hangi esaslara göre olacağına dair tarih boyunca birçok teori ortaya atılmıştır. Günümüzde Türk/İsviçre borçlar hukukunda hâkim teori, güven teorisidir. Fakihler de tarafların irade ve irade beyanları arasında farklılık olması durumunda nasıl bir yol izleneceği hususunda farklı yaklaşımlarda bulunmuşlardır. Hanefî fakihlerin genel yaklaşımı, iradeden ziyade irade beyanını esas alma yönündedir. Hanefî fakihlerin bu husustaki yaklaşımına hukuk tarihi boyunca öne sürülen teorilerden en yakınının açıklama teorisi olduğu, ancak bazı hallerde bu teoriden ayrılıp irade veya güven teorisine yaklaştıkları görülmektedir. Bu bağlamda Hanefî fakihler, hukukî işlem güvenliği ve hakikî iradenin korunması ilkeleri arasında güven teorisinde olduğu gibi beyan sahibini ihmal edip yalnızca muhatabı esas alan normatif bir yorum teorisine hacet kalmaksızın denge kurabilmişler ve asırlar öncesinden sistematik ve tutarlı bir akid nazariyesi geliştirebilmişlerdir. Makalede, öncelikle irade beyanı, rıza-irade beyanı ilişkisi, bu ilişkiye tesir açısından hatalı ve ciddi olmayan irade beyanları ile genel hatlarıyla güven teorisine dair bilgi verilmiş ve akabinde bu teori Hanefî fakihlerin meseleye yaklaşımları doğrultusunda değerlendirmeye tabi tutulmuştur.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4436039i̇slam hukukui̇radei̇rade beyanıyorumgüven teorisihukukî i̇şlem güvenliğihanefi mezhebiislamic lawwilldeclaration of willi̇nterpretationtrust theorysecurity of legal transactionshanafi school |
| spellingShingle | Oğuzhan Orhan GÜVEN TEORİSİNE DAİR HANEFİ MEZHEBİ BAĞLAMINDA BİR DEĞERLENDİRME Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi i̇slam hukuku i̇rade i̇rade beyanı yorum güven teorisi hukukî i̇şlem güvenliği hanefi mezhebi islamic law will declaration of will i̇nterpretation trust theory security of legal transactions hanafi school |
| title | GÜVEN TEORİSİNE DAİR HANEFİ MEZHEBİ BAĞLAMINDA BİR DEĞERLENDİRME |
| title_full | GÜVEN TEORİSİNE DAİR HANEFİ MEZHEBİ BAĞLAMINDA BİR DEĞERLENDİRME |
| title_fullStr | GÜVEN TEORİSİNE DAİR HANEFİ MEZHEBİ BAĞLAMINDA BİR DEĞERLENDİRME |
| title_full_unstemmed | GÜVEN TEORİSİNE DAİR HANEFİ MEZHEBİ BAĞLAMINDA BİR DEĞERLENDİRME |
| title_short | GÜVEN TEORİSİNE DAİR HANEFİ MEZHEBİ BAĞLAMINDA BİR DEĞERLENDİRME |
| title_sort | guven teorisine dair hanefi mezhebi baglaminda bir degerlendirme |
| topic | i̇slam hukuku i̇rade i̇rade beyanı yorum güven teorisi hukukî i̇şlem güvenliği hanefi mezhebi islamic law will declaration of will i̇nterpretation trust theory security of legal transactions hanafi school |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4436039 |
| work_keys_str_mv | AT oguzhanorhan guventeorisinedairhanefimezhebibaglamindabirdegerlendirme |