مدل‌سازی ریسک آتشسوزی با استفاده از روش‌های سنجش‌ازدور و شبیه‌سازی رفتار آتش در استان گیلان
استان گیلان یکی از شاخصترین نمونههای ریسک آتشسوزی جنگلها و مراتع در ایران است. در این تحقیق، شاخص ریسک آتشسوزی در این استان بر اساس دادههای مکانی و تصاویر ماهوارهای سنجش‌ازدور که عوامل انسانی و بیوفیزیکی سیمای سرزمین را توصیف می‌کند، تهیه شد. با استفاده از تصاویر ماهوارهای Landsat-8 OLI/TIRS...
Saved in:
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Ferdowsi University of Mashhad
2024-12-01
|
| Series: | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://geoeh.um.ac.ir/article_45333_0ac2716b4531957925b33533f0832431.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832592546065285120 |
|---|---|
| author | رقیه جهدی محمد واثق الحاج خلف |
| author_facet | رقیه جهدی محمد واثق الحاج خلف |
| author_sort | رقیه جهدی |
| collection | DOAJ |
| description | استان گیلان یکی از شاخصترین نمونههای ریسک آتشسوزی جنگلها و مراتع در ایران است. در این تحقیق، شاخص ریسک آتشسوزی در این استان بر اساس دادههای مکانی و تصاویر ماهوارهای سنجش‌ازدور که عوامل انسانی و بیوفیزیکی سیمای سرزمین را توصیف می‌کند، تهیه شد. با استفاده از تصاویر ماهوارهای Landsat-8 OLI/TIRS L1TP سال 2021 و نیز الگوریتم طبقه‌بندی ماشین بردار پشتیبان (SVM)، طبقه‌بندی نظارت شده این تصاویر برای تهیه نقشه پوشش زمین منطقه مورد مطالعه انجام شد. شاخص ریسک آتشسوزی (دامنه ارزش از 0/0 تا 1) بر اساس 1) رفتار آتشسوزی (شدت خط آتش و نرخ گسترش آتش که توسط مدل شبیهساز آتش FlamMap (Finney, 2006) مشخص میشود)؛ 2) تاریخچه آتشسوزی (مربوط به دادههای آماری آتشسوزی طی سالهای 1992 تا 2022)؛ و 3) عوامل انسانی (با استفاده از رابطه معکوس این تأثیر با فاصله اقلیدسی از جادهها و سکونتگاهها) محاسبه شد. با توجه به نتایج مدل‌سازی، ریسک آتش در منطقه مورد مطالعه از 0/0 تا 68/0 با میانگین 11/0 متغیر بود. مقدار کمینه شاخص ریسک آتش در بخش‌های پست و کم ارتفاع که عمدتاً توسط مدلهای ماده سوختنی غیرقابل سوختن (اراضی لخت، باغ-زراعت آبی، مناطق انسانساز و مناطق آبی) پوشیده شده است، مشاهده میشود. درحالی‌که مقدار بیشینه شاخص ریسک آتش در ارتفاعات، جایی که پوششهای جنگلی متراکم و با دسترسی محدود به جاده و تجهیزات اطفای آتش در مقایسه با مناطق کم ارتفاع وجود دارد، مشاهده میشود. شاخص ریسک آتشسوزی محاسبه‌شده نشان داد که حدود 21 درصد از استان، ازجمله مهم‌ترین بومسازگانهای جنگلی اولیه و کهنرُست از نظر اکولوژیکی، در برابر آتش‌سوزی‌های جنگلی آسیبپذیر است. بر اساس این نتایج، در این مناطق باید منابع مدیریت آتش با تمرکز بیشتری کنترل و برنامهریزی شود، زیرساختهای پیشگیری از آتش تقویت شود، آموزش پیشگیری از آتش برای ارتقای آگاهی مردم در برابر آتش انجام شود و اقدامات مختلفی برای افزایش تابآوری بومسازگانهای آسیبپذیر این مناطق باید در نظر گرفته شود. |
| format | Article |
| id | doaj-art-02cf1aa07dec4dd083935203e452a074 |
| institution | Kabale University |
| issn | 2322-1682 2383-3076 |
| language | English |
| publishDate | 2024-12-01 |
| publisher | Ferdowsi University of Mashhad |
| record_format | Article |
| series | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
| spelling | doaj-art-02cf1aa07dec4dd083935203e452a0742025-01-21T06:39:48ZengFerdowsi University of Mashhadجغرافیا و مخاطرات محیطی2322-16822383-30762024-12-0113410212910.22067/geoeh.2024.86597.146245333مدل‌سازی ریسک آتشسوزی با استفاده از روش‌های سنجش‌ازدور و شبیه‌سازی رفتار آتش در استان گیلانرقیه جهدی0محمد واثق الحاج خلف1دانشیار گروه علوم و مهندسی جنگل، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایراندانشجوی دکتری جنگلداری، دانشکده علوم جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایراناستان گیلان یکی از شاخصترین نمونههای ریسک آتشسوزی جنگلها و مراتع در ایران است. در این تحقیق، شاخص ریسک آتشسوزی در این استان بر اساس دادههای مکانی و تصاویر ماهوارهای سنجش‌ازدور که عوامل انسانی و بیوفیزیکی سیمای سرزمین را توصیف می‌کند، تهیه شد. با استفاده از تصاویر ماهوارهای Landsat-8 OLI/TIRS L1TP سال 2021 و نیز الگوریتم طبقه‌بندی ماشین بردار پشتیبان (SVM)، طبقه‌بندی نظارت شده این تصاویر برای تهیه نقشه پوشش زمین منطقه مورد مطالعه انجام شد. شاخص ریسک آتشسوزی (دامنه ارزش از 0/0 تا 1) بر اساس 1) رفتار آتشسوزی (شدت خط آتش و نرخ گسترش آتش که توسط مدل شبیهساز آتش FlamMap (Finney, 2006) مشخص میشود)؛ 2) تاریخچه آتشسوزی (مربوط به دادههای آماری آتشسوزی طی سالهای 1992 تا 2022)؛ و 3) عوامل انسانی (با استفاده از رابطه معکوس این تأثیر با فاصله اقلیدسی از جادهها و سکونتگاهها) محاسبه شد. با توجه به نتایج مدل‌سازی، ریسک آتش در منطقه مورد مطالعه از 0/0 تا 68/0 با میانگین 11/0 متغیر بود. مقدار کمینه شاخص ریسک آتش در بخش‌های پست و کم ارتفاع که عمدتاً توسط مدلهای ماده سوختنی غیرقابل سوختن (اراضی لخت، باغ-زراعت آبی، مناطق انسانساز و مناطق آبی) پوشیده شده است، مشاهده میشود. درحالی‌که مقدار بیشینه شاخص ریسک آتش در ارتفاعات، جایی که پوششهای جنگلی متراکم و با دسترسی محدود به جاده و تجهیزات اطفای آتش در مقایسه با مناطق کم ارتفاع وجود دارد، مشاهده میشود. شاخص ریسک آتشسوزی محاسبه‌شده نشان داد که حدود 21 درصد از استان، ازجمله مهم‌ترین بومسازگانهای جنگلی اولیه و کهنرُست از نظر اکولوژیکی، در برابر آتش‌سوزی‌های جنگلی آسیبپذیر است. بر اساس این نتایج، در این مناطق باید منابع مدیریت آتش با تمرکز بیشتری کنترل و برنامهریزی شود، زیرساختهای پیشگیری از آتش تقویت شود، آموزش پیشگیری از آتش برای ارتقای آگاهی مردم در برابر آتش انجام شود و اقدامات مختلفی برای افزایش تابآوری بومسازگانهای آسیبپذیر این مناطق باید در نظر گرفته شود.https://geoeh.um.ac.ir/article_45333_0ac2716b4531957925b33533f0832431.pdfشاخص خطر آتش‌سوزیمدل‌سازی رفتار آتشعوامل انسانی موثر بر آتش‌سوزیتاب‌آوری اکوسیستماستان گیلانایران |
| spellingShingle | رقیه جهدی محمد واثق الحاج خلف مدل‌سازی ریسک آتشسوزی با استفاده از روش‌های سنجش‌ازدور و شبیه‌سازی رفتار آتش در استان گیلان جغرافیا و مخاطرات محیطی شاخص خطر آتشسوزی مدل‌سازی رفتار آتش عوامل انسانی موثر بر آتشسوزی تابآوری اکوسیستم استان گیلان ایران |
| title | مدل‌سازی ریسک آتشسوزی با استفاده از روش‌های سنجش‌ازدور و شبیه‌سازی رفتار آتش در استان گیلان |
| title_full | مدل‌سازی ریسک آتشسوزی با استفاده از روش‌های سنجش‌ازدور و شبیه‌سازی رفتار آتش در استان گیلان |
| title_fullStr | مدل‌سازی ریسک آتشسوزی با استفاده از روش‌های سنجش‌ازدور و شبیه‌سازی رفتار آتش در استان گیلان |
| title_full_unstemmed | مدل‌سازی ریسک آتشسوزی با استفاده از روش‌های سنجش‌ازدور و شبیه‌سازی رفتار آتش در استان گیلان |
| title_short | مدل‌سازی ریسک آتشسوزی با استفاده از روش‌های سنجش‌ازدور و شبیه‌سازی رفتار آتش در استان گیلان |
| title_sort | مدل‌سازی ریسک آتشسوزی با استفاده از روش‌های سنجش‌ازدور و شبیه‌سازی رفتار آتش در استان گیلان |
| topic | شاخص خطر آتشسوزی مدل‌سازی رفتار آتش عوامل انسانی موثر بر آتشسوزی تابآوری اکوسیستم استان گیلان ایران |
| url | https://geoeh.um.ac.ir/article_45333_0ac2716b4531957925b33533f0832431.pdf |
| work_keys_str_mv | AT rqyhjhdy mdlsạzyrysḵậtsẖswzybạạstfạdhạzrwsẖhạysnjsẖạzdwrwsẖbyhsạzyrftạrậtsẖdrạstạngylạn AT mḥmdwạtẖqạlḥạjkẖlf mdlsạzyrysḵậtsẖswzybạạstfạdhạzrwsẖhạysnjsẖạzdwrwsẖbyhsạzyrftạrậtsẖdrạstạngylạn |