Mısır'ın İşgal Sürecine (1798-1801) Dair Bir Kaynağın Tercümesi: Mustafa Behcet Efendi ve Târîh-i Mısır Adlı Eseri
Geçmişten günümüze önemli merkezlerden biri olma niteliğini koruyan Mısır, 16. yüzyılda Osmanlı Devleti’nin bir parçası haline gelmiş, fakat yalnızca iki asır kadar sonra beynelmilel bir soruna dönüşmüştür. Zamanla farklılaşan yapısı sebebiyle önemsenmiş ve Mısır özelinde birçok çalışma kaleme alınm...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Çorum Çağrı Eğitim Vakfı
2021-11-01
|
| Series: | İslami İlimler Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2089421 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832570867116146688 |
|---|---|
| author | Hande Meliha İçaçan |
| author_facet | Hande Meliha İçaçan |
| author_sort | Hande Meliha İçaçan |
| collection | DOAJ |
| description | Geçmişten günümüze önemli merkezlerden biri olma niteliğini koruyan Mısır, 16. yüzyılda Osmanlı Devleti’nin bir parçası haline gelmiş, fakat yalnızca iki asır kadar sonra beynelmilel bir soruna dönüşmüştür. Zamanla farklılaşan yapısı sebebiyle önemsenmiş ve Mısır özelinde birçok çalışma kaleme alınmıştır. Bunlar arasında kronikler ayrı bir yere sahiptir. Zira hadiselerin kronolojik bir sırayla gün gün kaleme alındığı bu eserler tarihin daha iyi tasvir edilebilmesinde tarihçilerin en nadide kaynakları arasındadır. Mısır hakkında kaleme alınan kroniklerin ikisi Mısırlı bir tarihçi olan Abdurrahman el-Cebertî’ye (v. 1825) aittir. Bunlardan ilki genel bir Mısır tarihi olan Acâ’ibü'l-Âsâr fi't-Terâcîm ve'l-Ahbâr, diğeri ise 1798 yılında Fransızlar’ın Napolyon Bonapart önderliğinde Mısır’a gerçekleştirdikleri sefere odaklanan Mazharu't-Takdîs bi-Zehâbi Devleti'l-Fransîs’dir. Tamamlanmasının ardından III. Selim Mazharu't-Takdîs’in Türkçe’ye kazandırılmasını istemiş ve böylece eser Mustafa Behcet Efendi (v. 1834) tarafından kısa süre içerisinde tercüme edilmiştir. Târîh-i Mısır ismiyle bilinen bu tercüme Cerîde-i Havâdis’de yayımlanmış ve defaatle istinsah edilmiştir ki çalışmamız sırasında bu nüshalardan on dördünü tespit ettik ve on ikisini temin ederek inceleme fırsatı bulduk. Böylece çalışmamız kapsamında Târîh-i Mısır’ın genel yapısını tahlil etmeyi ve eserin ilmî kıymetini ortaya koymayı amaçladık. Araştırmamızın temelini Târîh-i Mısır teşkil etmekle birlikte, çalışmamızda öncelikle Cebertî ve Behcet Efendi’nin hayatı ve eserlerine kısaca yer verdik. Ardından tercümenin nüshaları, yazılış sebebi ve tarihi, muhtevası, yazım usulü, edebî özellikleri, noksanlıkları ve ilmî kıymeti gibi hususiyetlerini detaylandırdık. |
| format | Article |
| id | doaj-art-02571a3980d74653a9dc50eeb169785c |
| institution | Kabale University |
| issn | 1306-7044 |
| language | English |
| publishDate | 2021-11-01 |
| publisher | Çorum Çağrı Eğitim Vakfı |
| record_format | Article |
| series | İslami İlimler Dergisi |
| spelling | doaj-art-02571a3980d74653a9dc50eeb169785c2025-02-02T13:45:40ZengÇorum Çağrı Eğitim Vakfıİslami İlimler Dergisi1306-70442021-11-0116217319510.34082/islamiilimler.1025761167Mısır'ın İşgal Sürecine (1798-1801) Dair Bir Kaynağın Tercümesi: Mustafa Behcet Efendi ve Târîh-i Mısır Adlı EseriHande Meliha İçaçan0https://orcid.org/0000-0002-3760-417XMilli Eğitim BakanlığıGeçmişten günümüze önemli merkezlerden biri olma niteliğini koruyan Mısır, 16. yüzyılda Osmanlı Devleti’nin bir parçası haline gelmiş, fakat yalnızca iki asır kadar sonra beynelmilel bir soruna dönüşmüştür. Zamanla farklılaşan yapısı sebebiyle önemsenmiş ve Mısır özelinde birçok çalışma kaleme alınmıştır. Bunlar arasında kronikler ayrı bir yere sahiptir. Zira hadiselerin kronolojik bir sırayla gün gün kaleme alındığı bu eserler tarihin daha iyi tasvir edilebilmesinde tarihçilerin en nadide kaynakları arasındadır. Mısır hakkında kaleme alınan kroniklerin ikisi Mısırlı bir tarihçi olan Abdurrahman el-Cebertî’ye (v. 1825) aittir. Bunlardan ilki genel bir Mısır tarihi olan Acâ’ibü'l-Âsâr fi't-Terâcîm ve'l-Ahbâr, diğeri ise 1798 yılında Fransızlar’ın Napolyon Bonapart önderliğinde Mısır’a gerçekleştirdikleri sefere odaklanan Mazharu't-Takdîs bi-Zehâbi Devleti'l-Fransîs’dir. Tamamlanmasının ardından III. Selim Mazharu't-Takdîs’in Türkçe’ye kazandırılmasını istemiş ve böylece eser Mustafa Behcet Efendi (v. 1834) tarafından kısa süre içerisinde tercüme edilmiştir. Târîh-i Mısır ismiyle bilinen bu tercüme Cerîde-i Havâdis’de yayımlanmış ve defaatle istinsah edilmiştir ki çalışmamız sırasında bu nüshalardan on dördünü tespit ettik ve on ikisini temin ederek inceleme fırsatı bulduk. Böylece çalışmamız kapsamında Târîh-i Mısır’ın genel yapısını tahlil etmeyi ve eserin ilmî kıymetini ortaya koymayı amaçladık. Araştırmamızın temelini Târîh-i Mısır teşkil etmekle birlikte, çalışmamızda öncelikle Cebertî ve Behcet Efendi’nin hayatı ve eserlerine kısaca yer verdik. Ardından tercümenin nüshaları, yazılış sebebi ve tarihi, muhtevası, yazım usulü, edebî özellikleri, noksanlıkları ve ilmî kıymeti gibi hususiyetlerini detaylandırdık.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2089421tarihmısırabdurrahman el-cebertîmustafa behcet efendiacâ’ibümazharutârîh-i mısır |
| spellingShingle | Hande Meliha İçaçan Mısır'ın İşgal Sürecine (1798-1801) Dair Bir Kaynağın Tercümesi: Mustafa Behcet Efendi ve Târîh-i Mısır Adlı Eseri İslami İlimler Dergisi tarih mısır abdurrahman el-cebertî mustafa behcet efendi acâ’ibü mazharu târîh-i mısır |
| title | Mısır'ın İşgal Sürecine (1798-1801) Dair Bir Kaynağın Tercümesi: Mustafa Behcet Efendi ve Târîh-i Mısır Adlı Eseri |
| title_full | Mısır'ın İşgal Sürecine (1798-1801) Dair Bir Kaynağın Tercümesi: Mustafa Behcet Efendi ve Târîh-i Mısır Adlı Eseri |
| title_fullStr | Mısır'ın İşgal Sürecine (1798-1801) Dair Bir Kaynağın Tercümesi: Mustafa Behcet Efendi ve Târîh-i Mısır Adlı Eseri |
| title_full_unstemmed | Mısır'ın İşgal Sürecine (1798-1801) Dair Bir Kaynağın Tercümesi: Mustafa Behcet Efendi ve Târîh-i Mısır Adlı Eseri |
| title_short | Mısır'ın İşgal Sürecine (1798-1801) Dair Bir Kaynağın Tercümesi: Mustafa Behcet Efendi ve Târîh-i Mısır Adlı Eseri |
| title_sort | misir in isgal surecine 1798 1801 dair bir kaynagin tercumesi mustafa behcet efendi ve tarih i misir adli eseri |
| topic | tarih mısır abdurrahman el-cebertî mustafa behcet efendi acâ’ibü mazharu târîh-i mısır |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2089421 |
| work_keys_str_mv | AT handemelihaicacan mısırınisgalsurecine17981801dairbirkaynagıntercumesimustafabehcetefendivetarihimısıradlıeseri |