تأثیر اسیدسالیسیلیک بر برخی صفات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه برنج (Oryza sativa L.) تحت تنش شوری
سابقه و هدف: برنج یکی از گیاهان زراعی مهم است که به ویژه در مراحل اولیه رشد، به تنش شوری حساس است. امروزه کاربرد مواد تنظیم‌کننده رشد گیاهی مانند اسیدسالیسیلیک باعث ایجاد مقاومت گیاهان نسبت به تنش‌های محیطی از جمله شوری شده است. هدف از این تحقیق مطالعه اثر کاربرد اسیدسالیسیلیک بر برخی از خصوصیات مو...
Saved in:
| Main Authors: | , , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2023-06-01
|
| Series: | Pizhūhish/hā-yi tulīd-i giyāhī |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jopp.gau.ac.ir/article_6479_e8fe7aa84ab1d3abbebcd3bd843a2eb5.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| Summary: | سابقه و هدف: برنج یکی از گیاهان زراعی مهم است که به ویژه در مراحل اولیه رشد، به تنش شوری حساس است. امروزه کاربرد مواد تنظیم‌کننده رشد گیاهی مانند اسیدسالیسیلیک باعث ایجاد مقاومت گیاهان نسبت به تنش‌های محیطی از جمله شوری شده است. هدف از این تحقیق مطالعه اثر کاربرد اسیدسالیسیلیک بر برخی از خصوصیات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه برنج تحت تنش شوری بود. مواد و روش‌ها: بدین منظور آرمایشی گلدانی به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با پنج سطح شوری (0، 25، 50، 75، 100 میلی‌مولار کلرید سدیم) و سه سطح اسیدسالیسیلیک (0، 5/0 ،1 میلی‌مولار) روی برنج رقم ندا در سه تکرار انجام شد. صفات اتدازه‌گیری شامل درصد جوانه‌زنی، طول اندام هوایی و ریشه، میزان پروتئین کل، مالون‌دی‌آلدئید، پرولین و فعالیت برخی آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی بودند.یافته‌ها: نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که شوری باعث کاهش معنی‌دار بر میزان درصد جوانه‌زنی، طول ساقه و ریشه و کاهش فعالیت پروتئین شد. بیشترین درصد جوانه‌زنی در تیمار شاهد (بدون شوری) و شوری در سطح 25 میل مولار مشاهده شد و با افزایش سطح شوری تا غلظت 100 میلی مولار میزان جوانه زنی کاهش یافت. بیشترین میزان طول ساقه چه نیز در غلظت 25 میلی مولار شوری همراه با اسید سالیسیلیک در غلظت 5/0 میل مولار مشاهده شد. بیشترین و کمترین طول ریشه نیز به ترتیب در تیمار 75 میلی مولار شوری همراه با 1 میلی‌مولار سالیسیلیک اسید و تیمار 100 میلی‌مولار شوری بدون سالیسیلیک اسید بدست آمد. اندازه گیری میزان پروتئین در تیمارهای مختلف مشحص شد که افزایش سطح شوری موجب کاهش میزان پروتیئن برگ بخصوص در تیمار 100 میلی‌مولار شوری گردید. در تمامی غلظت های شوری، سالیسیلیک اسید میزان پروتئین برگ را افزایش داد و با افزایش غلظت سالیسیلیک اسید از 0 به 1 میلی‌مولار موجب روند افزایشی میزان پروتیئن برگ گردید. بیشترین میزان پروتئین برگ در تیمار بدون شوری و غلظت 1 میلی‌مولار سالیسیلیک اسید اندازه گیری شد. شوری موجب افزایش فعالیت مالون دی آلدئید در سطح شوری 100 میلی مولار نسبت به تیمارهای دیگر شد اما کاربرد سالیسیلیک اسید در غلظت های 5/0 و 1 میلی مولار موجب کاهش تولید آن شد. از طرف دیگر افزایش مقدار صفات بیوشیمیایی از جمله پرولین، آنزیم آنتی‌اکسیدانی (سوپراکسیددیسموتاز) نشان‌دهنده نقش مصرف یک میلی‌مولار اسیدسالیسیلیک بر افزایش تحمل این گیاه در برابر تنش شوری است. در حالی که تنش شوری، میزان فعالیت مالون‌دی‌آلدئید، فعالیت آنزیم آنتی‌اکسیدان (کاتالاز) افزایش یافت که کاربرد گیاه با اسیدسالیسیلیک با کاهش فعالیت این صفات، تنش اکسیداتیو را کاهش می‌دهد که باعث افزایش مقاومت گیاه تحت تنش می‌شود. نتیجه‌گیری: تیمار اسیدسالیسیلیک ویژگی های بررسی شده را بهبود می‌دهد و با فزایش صفات مورفولوژیکی (درصد جوانه‌زنی، پارامترهای رشد) و صفات بیوشیمیایی(پرولین، فعالیت پروتئین، آنزیم سوپراکسید دیسموتاز)، هم چنین با کاهش میزان فعالیت مالون‌دی‌آلدئید، آنزیم آنتی‌اکسیدان (کاتالاز) تنش اکسیداتیو را کاهش می‌دهد که باعث افزایش مقاومت گیاه تحت تنش شوری می‌شود. با توجه به اینکه بیشتر مناطق ایران از شوری رنج می برند پیشنهاد می گردد که با استفاده از هورمون گیاهی اسید سالیسیلیک طی تنش شوری در دراز مدت توجه بیشتری گردد، در تخفیف اثرات مخرب ناشی از تنش شوری مؤثر باشد. |
|---|---|
| ISSN: | 2322-2050 2322-2778 |