Gıda Reklamlarına Görünmez Sınırlama: Akar Bant Uyarıları Üzerine Nitel Bir Araştırma
Bu çalışma Türkiye’deki reklam düzenleme süreçlerinin etkinliğini obezite sorunu bağlamında elealmaktadır. Reklamların insanlar üzerinde bıraktığı etkiler, insan ve halk sağlığı sorunu ile ilişkilendirilençeşitli ürünlerin ticari tanıtımının kamusal ya da sektörel düzenlemelere tabi kılınması...
Saved in:
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Marmara University
2021-12-01
|
| Series: | Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1511807 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1832585165814104064 |
|---|---|
| author | Seçil Deren Van Het Hof Enes Çetinkaya |
| author_facet | Seçil Deren Van Het Hof Enes Çetinkaya |
| author_sort | Seçil Deren Van Het Hof |
| collection | DOAJ |
| description | Bu çalışma Türkiye’deki reklam düzenleme süreçlerinin etkinliğini obezite sorunu bağlamında elealmaktadır. Reklamların insanlar üzerinde bıraktığı etkiler, insan ve halk sağlığı sorunu ile ilişkilendirilençeşitli ürünlerin ticari tanıtımının kamusal ya da sektörel düzenlemelere tabi kılınmasını gerektirmiştir.Obezite son yıllarda bir halk sağlığı sorunu ve hatta salgın olarak kabul edilmekte olup obeziteninyayılmasında “aşırı tüketimi tavsiye edilmeyen” gıda reklamlarının rolü olduğu düşünülmektedir.Bu nedenle, Türkiye’de bu tür gıda reklamlarında Radyo Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) tarafındanbelirlenen uyarı mesajlarına akar bant şeklinde yer verilmesi düzenlemesi getirilmiştir. Ancak bu akarbant uyarılarının etkisi sorgulanmamıştır. Bu makalede, derinlemesine görüşmeler ile akar bantlarda yeralan uyarıların tüketiciyi etkileme kapasitesi sorunsallaştırılmaktadır. Makalede nitel yöntem uygulanmış,çeşitli araştırmalara göre hane halkının yiyecek tüketiminde birincil karar verici oldukları görülen kadıntüketicilere kartopu örneklem ile ulaşılmış ve 11 görüşme gerçekleştirilmiştir. Çevrimiçi gerçekleştirilengörüşmelerde görüşmeciye bir bağlantı gönderilerek 2 dakikalık bir reklam bandı izlettirilmiş, ardındanda kayıt onayları alınarak görüşme gerçekleştirilmiştir. Görüşme metinleri çözümlendiğinde, akar bantuyarılarının fark edilmediği anlaşılmış, fark edilmemesinin temel nedeninin yazıların hızı ve boyutu olduğubelirlenmiştir. Bu bağlamda değerlendirildiğinde fark edilmeyen mesajların hedef kitleyi etkilemesininmümkün olmadığı gözlenmiştir. Sonuç olarak reklam düzenlemeleriyle getirilen akar bant uygulamasının,aşırı tüketimi tavsiye edilmeyen gıdalara ilişkin farkındalık yaratarak obeziteyi önlemesi konusunda hiçbirişlevinin olmadığı tespit edilmiştir. |
| format | Article |
| id | doaj-art-014e6c49dbeb49659b8eb36f45f012b9 |
| institution | Kabale University |
| issn | 2630-6220 |
| language | English |
| publishDate | 2021-12-01 |
| publisher | Marmara University |
| record_format | Article |
| series | Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi |
| spelling | doaj-art-014e6c49dbeb49659b8eb36f45f012b92025-01-26T18:31:35ZengMarmara UniversityTürkiye İletişim Araştırmaları Dergisi2630-62202021-12-013818820410.17829/turcom.8619103Gıda Reklamlarına Görünmez Sınırlama: Akar Bant Uyarıları Üzerine Nitel Bir AraştırmaSeçil Deren Van Het Hof0https://orcid.org/0000-0002-8939-0142Enes Çetinkaya1https://orcid.org/0000-0002-1820-228XAKDENİZ ÜNİVERSİTESİAKDENİZ ÜNİVERSİTESİBu çalışma Türkiye’deki reklam düzenleme süreçlerinin etkinliğini obezite sorunu bağlamında elealmaktadır. Reklamların insanlar üzerinde bıraktığı etkiler, insan ve halk sağlığı sorunu ile ilişkilendirilençeşitli ürünlerin ticari tanıtımının kamusal ya da sektörel düzenlemelere tabi kılınmasını gerektirmiştir.Obezite son yıllarda bir halk sağlığı sorunu ve hatta salgın olarak kabul edilmekte olup obeziteninyayılmasında “aşırı tüketimi tavsiye edilmeyen” gıda reklamlarının rolü olduğu düşünülmektedir.Bu nedenle, Türkiye’de bu tür gıda reklamlarında Radyo Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) tarafındanbelirlenen uyarı mesajlarına akar bant şeklinde yer verilmesi düzenlemesi getirilmiştir. Ancak bu akarbant uyarılarının etkisi sorgulanmamıştır. Bu makalede, derinlemesine görüşmeler ile akar bantlarda yeralan uyarıların tüketiciyi etkileme kapasitesi sorunsallaştırılmaktadır. Makalede nitel yöntem uygulanmış,çeşitli araştırmalara göre hane halkının yiyecek tüketiminde birincil karar verici oldukları görülen kadıntüketicilere kartopu örneklem ile ulaşılmış ve 11 görüşme gerçekleştirilmiştir. Çevrimiçi gerçekleştirilengörüşmelerde görüşmeciye bir bağlantı gönderilerek 2 dakikalık bir reklam bandı izlettirilmiş, ardındanda kayıt onayları alınarak görüşme gerçekleştirilmiştir. Görüşme metinleri çözümlendiğinde, akar bantuyarılarının fark edilmediği anlaşılmış, fark edilmemesinin temel nedeninin yazıların hızı ve boyutu olduğubelirlenmiştir. Bu bağlamda değerlendirildiğinde fark edilmeyen mesajların hedef kitleyi etkilemesininmümkün olmadığı gözlenmiştir. Sonuç olarak reklam düzenlemeleriyle getirilen akar bant uygulamasının,aşırı tüketimi tavsiye edilmeyen gıdalara ilişkin farkındalık yaratarak obeziteyi önlemesi konusunda hiçbirişlevinin olmadığı tespit edilmiştir.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1511807reklamreklam düzenlemeleriobezitehalk sağlığırtükakar bantadvertisementregulations on advertisingobesitypublic healthradio and television supreme councilsupers |
| spellingShingle | Seçil Deren Van Het Hof Enes Çetinkaya Gıda Reklamlarına Görünmez Sınırlama: Akar Bant Uyarıları Üzerine Nitel Bir Araştırma Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi reklam reklam düzenlemeleri obezite halk sağlığı rtük akar bant advertisement regulations on advertising obesity public health radio and television supreme council supers |
| title | Gıda Reklamlarına Görünmez Sınırlama: Akar Bant Uyarıları Üzerine Nitel Bir Araştırma |
| title_full | Gıda Reklamlarına Görünmez Sınırlama: Akar Bant Uyarıları Üzerine Nitel Bir Araştırma |
| title_fullStr | Gıda Reklamlarına Görünmez Sınırlama: Akar Bant Uyarıları Üzerine Nitel Bir Araştırma |
| title_full_unstemmed | Gıda Reklamlarına Görünmez Sınırlama: Akar Bant Uyarıları Üzerine Nitel Bir Araştırma |
| title_short | Gıda Reklamlarına Görünmez Sınırlama: Akar Bant Uyarıları Üzerine Nitel Bir Araştırma |
| title_sort | gida reklamlarina gorunmez sinirlama akar bant uyarilari uzerine nitel bir arastirma |
| topic | reklam reklam düzenlemeleri obezite halk sağlığı rtük akar bant advertisement regulations on advertising obesity public health radio and television supreme council supers |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1511807 |
| work_keys_str_mv | AT secilderenvanhethof gıdareklamlarınagorunmezsınırlamaakarbantuyarılarıuzerinenitelbirarastırma AT enescetinkaya gıdareklamlarınagorunmezsınırlamaakarbantuyarılarıuzerinenitelbirarastırma |